Şüphesiz ki kendi işinizi kurmaya karar verdikten sonra alacağınız en önemli kararlardan bir tanesi de hangi şirket türünün sizin için daha uygun olduğunu belirlemek. Şirketin türünü belirlerken, başlangıç maliyetinden gelecek planlarınıza kadar gibi birtakım değişkenleri göz önünde bulundurmanız gerekiyor.

Her girişimci şirket türü seçmeden önceden birçok soruyla boğuşuyor.

• Şirket Kurma Maliyeti,
• Vergi oranları,
• Faaliyet gösterilen sektörün yapısı,
• Kurulacak şirket yeni ortaklara giriş kolaylığı sağlıyor mu?
• Yatırım alınıp, alınabileceği konusu,
• Şirketten para çekebilme durumu
• İşler ters gitti hangi şirketi en çabuk kapatabilirim?
• Hangi şirket türü kısa, orta ve uzun vadede benim için daha maliyetli?
• Devamındaki süreçte hangi şirket türünde daha az vergi ve işletme maliyeti söz konusu (Hangi şirkette aracımın giderlerini vergiden düşebilirim?
• Şirketimden para çekebiliyor muyum?

Gibi sorular burada birçok yere bölünmeye neden oluyor. Şirket kurmak isteyen birçok kişinin aklında benzer sorular mevcut.

Kişiler faaliyet gösterecekleri alanlarda uzmanlaşmak için ARGE çalışmaları yaparken yukarıdaki bazı soruların cevaplarından biri olan ‘Hangi şirket türünü seçmeliyim?’ sorusunu atlamakta.

Öncelikle Ticaret Kanunumuza göre kurulabilecek 10’a yakın şirket türü bulunmakta. Bunların arasında ortalamalara baktığımızda Türkiye de en çok mevcut olanlarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

1. LİMİTED (LTD)
2. ANONİM (A.Ş.)
3. ŞAHIS ŞİRKETLERİ

Bu türlerde yukarıdaki sorulardan kıyaslama yapalım.

Şirket türlerinin kuruluş maliyetlerini ve süreçlerini karşılaştırdığımızda şahıs şirketlerinin kuruluş maliyetlerinin çok daha düşük ve kolay olduğunu görüyoruz.

Şahıs şirketleri internet üzerinden vergi dairesine hiç gitmeden kurulabilmektedir. Kuruluştaki maliyet sadece kira ve mali müşavir sözleşmesinin damga vergisidir

Limited ve Anonim şirket kurma maliyetleri birbirlerine son derece yakın olup, kuruluş süreçleri şahıs şirketlerine göre biraz daha kapsamlı ve maliyetlidir. Kuruluş maliyetlerini oluşturan kalemler ticaret odasına ödenen harçlar ve diğer ödemeler ile şirket kurulduktan sonraki imza sirküleri için notere yapılan ödemelerdir. Ayrıca şahıs firmasında olduğu gibi devamında vergi dairesine damga vergisi ödemesi yapılmaktadır. Ancak çok detaylı ve birçok alanda faaliyet gösterecek, birden fazla müdürü ve ortağı olacak bir anonim veya limited şirket kuruluşunun maliyeti daha fazla olmaktadır. Şirket ana sözleşmesi hazırlanırken şirketin yapacağı işleri ve ileriye dönük hedeflerini belirleyip ona göre kapsamlı bir ana sözleşme hazırlamak düzgün bir başlangıç için son derece kritiktir.

Ana sözleşmede yazan veya yazmayan bir metin yüzünden vergi istisnaları kaybedildiği gibi, kazanılması da mümkün olabilmektedir. (İnşaat-kdv-kurumlar vb. veya yurtdışı yazılım hizmetleri gibi).

Faaliyet göstereceğiniz sektörde mal ve hizmet sattığınız tedarikçileriniz belli bir şirket türünü size dikte ediyor mu? Örnek olarak şahıs firması ile çalışmayı kabul etmeyen bazı kurumsal tedarikçiler mevcut olabilir veya faaliyet göstereceğiniz sektörde şahıs firması hemen kapanabildiği için ilgili sektörde muteber olarak kabul ediliyor mu? Vadeli alım yapması kabul ediliyor mu? gibi faktörleri dikkate almanız gerekmektedir.

Kuracağınız şirketin türünü seçerken vergi oranları belki de dikkate alacağınız en önemli kriter. Limited ve Anonim şirketlerde vergi oranı %23 iken şahıs firmalarında vergi oranları %15 den başlayıp %35 e kadar çıkmaktadır.

İster limited-anonim ister şahıs şirketi sahibi olun mutlaka bir veya birden fazla çıkış planınız olmalı. Bu nedenle şirket kurmadan önce çıkış planlarını da mutlaka göz önünde bulundurmanız gerekli.

Kısaca bilgi verirsek şahıs firmaları için kapanış işlemi çok kısa ve çok az maliyet ile gerçekleştirilebilirken limited ve anonim şirketlerde en az altı ay beklenmeli ve tasfiye masraflarına katlanılması gerekmektedir.

Şirket hisselerinizi satarak çıkmak isterseniz anonim şirketlerde hisselerinizi elde etmenizden en az iki yıl sonra satarsanız belli şartları da yerine getirerek vergi ödemiyorsunuz ancak limited şirkette böyle bir avantaj mevcut değil. Çıkış planı sadece firmayı kapatmak değil devretmek olabileceği için aşağıdaki seçenekler de söz konusudur.

-Firmayı çalışanlara satmak

-Firmayı rakibe satmak

-Ortağınıza Satmak gibi

Sonuç olarak hangi çıkış planının sizin için daha kolay olacağı da şirket türü seçiminde önemli bir kriterdir.

LTD-A.Ş

A V A N T A J L A R

• Sabit Oranlı Vergi (%23)
• Borçlardan sorumluluk şahıs şirketlerine göre daha sınırlı
• Kurumsal bir yapıya sahip olması nedeni ile şahıs firmasına göre reputasyonunun daha fazla olması
• Ortak sayısının artırılabilmesi ve birden fazla ortaklı yapılar için uygun olması
• Anonim şirketlerin halka açılma, tahvil çıkarma gibi imkanlarının olması

D E Z A V A N T A J L A R

• Şirket kuruluş maliyetinin şahıs firmasına göre daha yüksek olması (Ticaret odası ve noter masrafları nedeni ile)
• Şahıs firmasına göre daha yüksek running costs,
• Bazı değişikliklerin tescile tabi olması ve masrafı (Adres değişikliği, ortak değişikliği, sermaye artırımı vb.)

ŞAHIS FİRMASI

A V A N T A J L A R

• Kolay ve Düşük Maliyetli Kuruluş ve Kapanış işlemleri (Internet Üzerinden)
• Ana sözleşme, Yönetim kurulu kararı vb. gibi kurumsal formalitelerin veya yasal prosedürlerin olmaması
• Gelir Vergisi Beyannamenizde vergisel olarak indirim konusu yapılabilecek daha çok gider çeşidi olması (Eş, Çocuk sağlık, eğitim vb..-belli bir oranda)
• Şirketten para çekerken ayrıca yükümlülüklerin olmaması (Karın tamamının çekilebilmesi)
• Şirkete Sermaye konulması zorunluluğu bulunmaması
• Genç Girişimci Gelir vergisi ve BAĞ-KUR avantajından faydalanılabilmesi

D E Z A V A N T A J L A R

• Artan oranlı vergi yükü. Kar üzerinden hesaplanan vergi oranının belli tutardan sonra anonim ve limited şirketlerden yüksek olması
• Şirketin bütün borçlarından vergi ve sigorta şahsi mal varlığı ile sorumluluk
• İşletmenin sürekliliğine duyulan güvenin az olması (çünkü tasfiye süresi yok, hemen kapatılabilir)

İnternette şirket türü seçimi ile ilgili birçok makale olmasına rağmen derli toplu bütün bilgilerin veya merak edilenlerin bulunduğu bir kaynak olmaması nedeni ile özet bir makale düzenledik. Yazıda kısaca şirket seçiminde ilk olarak dikkate alınacak konulara değindik.

İG müşavirlik olarak, şirket kurulum süreçlerinde kişilerin isteklerine göre tüm artıları ve eksileri değerlendiriyor, gerek mali gerekse hukuki tüm kriterleri dikkate alıp gerekli adımları birlikte atıyoruz.

Kaynaklar: